جلسه آموزش دکتر خاندوزی

تصمیم دولت برای افزایش قیمت بنزین و اثرات آن بر اقتصاد، موضوع جلسه‌ی آموزش این هفته‌ی اندیشکده سیاست گذاری امیرکبیر بوده است.

دکتر خاندوزی اقتصاددان و استاد دانشگاه علامه طباطبایی که مهمان این برنامه بودند ابتدا با بررسی نمودارها، تجارب سال‌های گذشته پیرامون روند مصرف بنزین و تاثیرات سهمیه بندی بنزین در سال‌های گذشته را بررسی نمودند. از جمله نکات بیان شده اشاره به متفاوت بودن دامنه قیمت هر لیتر بنزین در تمام کشورها و اشتباه بودن تلاش کارشناسان و مسئولان برای رسیدن به یک شاخص ثابت است و از این منظر  مفهومی به نام یارانه‌ی پنهان وجود ندارد.

اشتباه بعدی این است که برخی می‌گویند افزایش قیمت بنزین بر روی تورم تأثیری ندارد که این هم درست نیست، زیرا هم از نظر تجربی (طبق تجربه‌ی سال‌های گذشته) و هم از نظر مفاهیم اقتصادی این امر صحت علمی ندارد. همچنین برخی گفتند که تورم پیش بینی شده برای این قضیه چیزی بین ۱ تا ۴ درصد است؛ در مواجهه با این صحبت ۲ نکته وجود دارد:

• اولا افزایش تورم حتی به مقدار کم برای کشوری که درگیر تورم بالاست، باعث شکست اقتصادی خواهد شد.
• ثانیا نوع فرمولاسیون و محاسبه تورم به گونه ایست که اگر به طور مثال اقلام اولیه مورد نیاز مردم ۵۰ درصد هم زیاد بشود، ممکن است شاخص کل تورم ۳ درصد افزایش را نشان بدهد؛ لذا این نوع آمار قابل بررسی نخواهد بود و به طور کلی رشد ۲۰ درصد تا ۳۰ درصدی هم پیش بینی پذیری پارامترهای اقتصادی را ازبین می برد چه برسد به اینکه حالا مثلاً ۳۰۰ درصد رشد قیمت بنزین داشته باشیم.

نکته اصلی در این اتفاقات این است که ما ممکن است با افزایش قیمت بنزین ذاتا موافق باشیم، اما انتقاد این است که اساساً مشخص نیست این سیاست برای چه انجام شده و اهداف و تابع سیاستی چه بوده است. اگر انگیزه بودجه‌ای نبوده پس چه انگیزه‌ی اقتصادی‌ای وجود داشته است؟  این قیمت گذاری، مسئله قاچاق را هم تحت تاثیر قرار نخواهد داد و مشکل قاچاق را حل نخواهد کرد.

برای کاهش مصرف سوخت و دور شدن از نیاز به واردات، ابزارهای متعدد و متنوع و مفیدتری وجود داشت، اما در این چند سال به آن‌ها پرداخته نشد و دوباره بحرانی‌ترین روش ممکن برای حل مشکلات را انتخاب کردیم.

دکتر خاندوزی سپس به ارائه برخی راهکارهای بنیادی تر در کوتاه و میان مدت پرداختند از جمله:

• توسعه تکنولوژی
  • راه حل کوتاه ‌مدت: تسهیل تولید و واردات خودروهای هیبریدی و تمام گازی و برقی
  • راه حل میان مدت: حمایت از تولید خودروهای تمام گازسوز
• استفاده از گاز به عنوان سوخت جایگزین
• تخصیص سهمیه به هر نفر به جای هر خودرو

در پایان نیز درخصوص عدالت اجتماعی و میزان تحقق آن با اجرای این طرح، بحث و تبادل نظر بین مهمان و کارشناسان اندیشکده اتفاق افتاد.